Hiç yaşamamış gibi bir anda adadan kayboldular! 3 bekçinin çözülemeyen gizemi
Seher Alp
5 min read
Derleyen: Zeynep Dilara Akyürek / Milliyet.com.tr – Takvimler 15 Aralık 1900’ü gösterdiğinde İskoçya’nın 32 kilometre batısındaki Flannan Adası’nda bulunan ve her vakit çalışan deniz feneri çalışmıyordu. Philadelphia’dan Leith’e giden Archtor gemisinin mürettebatı deniz fenerinde bir sorun olduğunu düşündü. O devirde irtibat kurma imkânları zayıf olduğundan bu durumu fakat 18 Aralık’ta Leith’e yanaştıklarında Deniz Feneri Kurulu’na ilettiler. Hava şartları münasebetiyle uzun sayılacak bir müddet kimse adaya gidemedi. 20 Aralık’ta adaya ulaşması gereken yardım grupları olay yerine geldiklerinde Archtor gemisinin fark ettiği sorunun üzerinden 11 gün geçmişti. 26 Aralık’ta yardım gemisi Hesperus adaya ulaştığında erzak kutularının, bayrak direğindeki bayrağın ve en kıymetlisi bekçilerin ortada olmadığını rapor etti. Gemi işaret fişekleriyle adayla irtibat kurmaya çalışsa da kimseden karşılık gelmedi. Uzun müddet karşılık alınmayınca, bir tekne denize indirildi ve yardım vazifelisi Joseph Moore tek başına adaya ulaştı. Fenerin olduğu bölgeye ulaşmak için 160 basamak üst çıktı. Lakin gördüğü görünüm güzel değildi.
‘HER ŞEY YARIM KALMIŞ’
Joseph Moore deniz fenerinin bulunduğu alana ulaştığında kapılar kapalıydı. Moore kapıyı kimse açmayınca bir halde içeriye girdi. Fenere ulaştığında ise olmaması gereken birçok şeyle karşılaştı. Deniz fenerinin ve adanın güvenliğini sağlayan Thomas Marshall, Donald McArthur ve James Ducat ortada yoktu. Moore’un raporuna nazaran yerde parçalanmış muşambalar, duvarda durmuş bir saat, devrilmiş bir sandalye ve masada yarım kalmış yemek vardı. Bekçilerin yatakları da dağınık haldeydi. Üstelik fenerin kapısı açık kalmıştı. Aşikâr ki birileri çabukla yemek masasından kalkıp dışarıya fırlamıştı.
Böyle bir görünüm karşısında yardım grubu, olay yeri inceleme ve polisten takviye istedi. Yanlış giden bir şeyler olduğu katiydi. Joseph Moore’un yardım gemisi kaptanına verdiği bilgiler güvenlik ünitelerini harekete geçirdi. Kaptan Jim Harvey, anakaraya bir telgraf gönderdi. Telgraf daha sonra Edinburgh’daki Northern Lighthouse Board Karargâhı’na iletildi:
“Flannans’ta dehşetli bir kaza meydana geldi. Üç bekçi Ducat, Marshall ve McArthur adadan kayboldu. Bu öğlenden sonra oraya vardığımızda adada hiçbir hayat belirtisi görülmedi. Bir roket ateşlendi, lakin cevap gelmeyince Moore’u Fener’e gönderdik. Saatler durmuştu, başka işaretler kazanın yaklaşık bir hafta evvel gerçekleştiğini gösteriyordu. Zavallı adamlar ya uçurumlardan uçmuş ya da bir vinç ya da onun üzere bir şeyi emniyete almaya çalışırken boğulmuş olmalılar.Moore, MacDonald, Buoymaster ve iki denizciyi, siz öteki düzenlemeler yapana kadar ışığın açık kalması için adada bıraktım. Sizden haber alana kadar Oban’a dönmeyeceğim. Evde değilseniz diye bu telgrafı Muirhead’e tekrarladım. Bana telgraf göndermek isterseniz, bu gece telgraf ofisinde kalacağım.”
O tarihten sonra kaybolan bekçilerle ilgili birçok teori ortaya atıldı. Araştırmalar sonrası açıklanamayan noktalar nedeniyle mantıksız ve düşük ihtimalli varsayımlar bile dikkate alındı. Olayla ilgili ortaya atılan birtakım varsayımlar şöyleydi:
— Adada şiddetli bir fırtına olmuş olabilir. Bekçiler teçhizatları ve erzakları dışarıda bıraktıklarında para cezası alacakları için onları toplarken fırtınayla denize savrulmuş ve boğulmuş olabilirler.
— Bekçilerden McArthur, başkalarına nazaran biraz daha agresifti. 2 adamla hengame edip öldürmüş ve kendisi de intihar etmiş olabilir.
— O bölgede epey fazla olan deniz yılanları tarafından akına uğramış olabilirler. Bu tezin kulağa mantıksız gelen yanı ise o sularda insan yiyecek kadar büyük bir deniz yılanının hiç görülmemiş olmasıydı.
— Bekçiler yırtıcı kuşlar tarafından atağa uğramış olabilirler.
— Bekçilere bir suikast düzenlenmiş olabilir.
— Bekçiler kendi istekleri ile orayı terk etmiş olabilir.
En mantıklı ihtimal bekçilerin fırtınada kaybolmuş olmasıydı. Teknolojik yetersizlikler data kaybına sebep olsa da, akıllara fenerin seyir defterinde ipuçları olabileceği geldi. Müfettiş Muirhead, son birkaç gündeki kayıtlardaki olağandışı durumu çabucak fark etti. 12 Aralık’ta bekçi Thomas Marshall, “20 yıldır daha evvel hiç görmediğim şiddetli rüzgârlar var” diye yazmıştı. Ayrıyeten baş bekçi James Ducat’ın ‘çok sessiz’ olduğunu ve üçüncü bekçi William McArthur’un ağladığını okudu. Bu kayıtlarla ilgili garip olan şey, William McArthur’un tecrübeli bir denizci olması ve İskoç anakarasında sert bir doğuşçu olarak bilinmesiydi. Böylece yeni bir soru daha gündeme geldi. McArthur, neden bir fırtına için ağlasın ki?
FIRTINA BİLE YOKTU FAKAT…
13 Aralık’taki günlük kayıtlarında fırtınanın hâlâ devam ettiği ve üç adamın da bunun durması için dua ettiği yazıyordu. Deniz düzeyinden 45 metre yükseklikteki yepisyeni bir deniz fenerine inançlı bir formda yerleştirilmiş üç tecrübeli deniz feneri bekçisinin fırtınanın durması için dua etmesi kulağa garip geliyordu. Büsbütün inançta olmalıydılar. Tam da bu noktada açıklanamayan bir data daha ortaya çıktı. 12-17 Aralık tarihleri ortasında rapor edilmiş bir hava olayı yoktu. Fırtınanın bilakis hava epeyce sakin ve temizdi. Lakin bekçiler seyir defterine vahim fırtınanın 15 Aralık’ta sona erdiğini yazmıştı. O tarihte seyir defterine son giriş yapıldı: “Fırtına sona erdi, deniz sakin. Büyük İlah her şeye kadirdir.”
Defteri okuduktan sonra müfettiş Muirhead, girişteki paltoyu fark etti. Bu defa yeni bir sorunun yanıtını arıyordu. Soğuk kış aylarında, deniz feneri bekçilerinden biri ceketi olmadan dışarı çıkma cüretini nasıl göstermişti? Kesinlikle yasaklamışken, neden üç deniz feneri çalışanının hepsi birebir anda vazife yerinden ayrıldı? İniş platformunda (tekne ve gemilere giriş için kullanılan yer) daha fazla ipucu bulundu. Muirhead platformda, kayaların etrafına saçılmış halatları fark etti. Bunlar platformun 70 fit yani 21 metre üstündeki bir sandıktaki tedarik vincinde tutulurdu. Sandık yerinden oynamış ve devrilmişse deniz feneri bekçileri halatları toplarken bir dalga onları denize sürüklemiş olabilirdi. Bu, en mümkün teoriydi. Bu nedenle Muirhead, teorisini Deniz Feneri Şurası’na verdiği resmi raporuna dâhil etti.
15 Aralık 1900’de her ne olduysa biri ya da bir şey 3 bekçinin bir daha hiç bulunmamak üzere kaybolmasına sebep oldu. Araştırmalar yıllarca sürdü. O periyodun tüm imkânları kullanıldı. Fakat ne bekçilere ne de kayboluşlarına dair bir iz bulunamadı. Olayın üzerinden geçen 122 yılda Flannan Adası’ndaki Eilean Mor Feneri’nin gizemi çözülemedi.
